Kartka z kalendarza. 111 lat temu powstał we Lwowie Związek Polski Piłki Nożnej - protoplasta Polskiego Związku Piłki Nożnej
Cztery polskie kluby piłkarskie – Czarni Lwów, Pogoń Lwów, Cracovia i RKS Kraków założyły we Lwowie 25 czerwca 1911 roku Związek Polski Piłki Nożnej, zwany również wymiennie Polskim Związkiem Piłki Nożnej. Inicjatorem przedsięwzięcia był Stanisław Kopernicki, który jednocześnie został pierwszym prezesem ZPPN.
fot. Wikimedia
Związek działał do czasu wybuchu I wojny światowej wyłącznie na terenie Galicji i miał organizować życie piłkarskie w zaborze austriackim. Powstanie ZPPN było ważnym krokiem dla podkreślenia narodowej odrębności Polaków. Przed założeniem ZPPN polskie kluby należały bezpośrednio do austriackiej federacji. Do ZPPN nie przystąpiły kluby żydowskie i ukraińskie z terenu Galicji.
Prace nad statutem organizacji rozpoczęły się jesienią 1910 roku, a zakończyły w kwietniu 1911. Zebranie założycielskie stowarzyszenia odbyło się 25 czerwca 1911 roku, a pół roku później 13 grudnia ZPPN oficjalnie zarejestrowano ZPPN, zatwierdzając jego statut.
Formalnie związek działał w strukturach Austriackiego Związku Piłkarskiego (Österreichischer Fußball-Verband – ÖFV), jako w pełni autonomiczna jednostka – ZPPN miał pełną swobodę organizowania własnych rozgrywek piłkarskich, nie mógł jednak oficjalnie wystawiać własnej reprezentacji narodowej, ponieważ FIFA zezwalała – i do dziś zezwala na grę wyłącznie jednej reprezentacji w ramach jednego związku (przy ÖFV grała już reprezentacja Austrii).
ÖFV nie miał wpływu na działalność ZPPN, stosowny punkt statutu stwierdzał bowiem, że ewentualne spory rozstrzygać miała FIFA. W rzeczywistości wpływ był odwrotny, gdyż to Polacy zasiadali we władzach austriackiej federacji, a wiceprezesem ÖFV wybrano Stanisława Kopernickiego. Przedstawiciel ZPPN brał udział w kongresie FIFA, zajmując jedno z czterech miejsc przynależnych ÖFV. Od 1911 Austriacki Związek Piłkarski miał strukturę federacji, a związek galicyjski był jednym z pięciu związków członkowskich – obok czeskiego, morawsko-śląskiego, dolnoaustriackiego i alpejskiego.
Jako pierwszą siedzibę ZPPN obrano Kraków, ale w 1912 roku przeniesiono ją do Lwowa. ZPPN nadawał rangi, czyli tak zwane klasy klubom – w zależności od prezentowanego poziomu od klasy I poprzez klasy II A, II B do II C. W 1913 roku ZPPN zrzeszał 24 kluby (4 w klasie I i 20 w klasie II). Dzięki staraniom ZPPN 8 maja 1913 roku zainaugurowano pierwsze mistrzostwa Galicji w piłce nożnej – klasy A i klasy B.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości 20 grudnia 1919 roku założono Polski Związek Piłki Nożnej. Wśród członków pierwszego zarządu PZPN niemal komplet stanowili działacze ZPPN. Można więc powiedzieć, że ZPPN był protoplastą PZPN. Związek Polski Piłki Nożnej po 1918 roku przemianowano na Małopolski Związkiem Piłki Nożnej, który rozwiązał się 16 maja 1920 roku.
